تیمار الکتروشیمیایی لیکور سیاه حاصل از فرآیند خمیر سازی سودا-آنتراکینون کاه گندم

در کشور ایران منابع لیگنوسلولزی غیر چوبی زیادی از قبیل کاه گندم، کاه برنج و دیگر محصولات زراعی با قابلیت مناسب، جهت تولید خمیر کاغذ وجود دارد. اصلی ترین عامل بازدارنده استفاده از آن ها، وجود لیکور سیاه حاصل از فرآیند خمیر سازی است که به دلیل انحلال لیگنین از ماده لیگنوسلولزی، حاوی مقادیر فراوانی رنگ و ترکیبات آلی آلاینده می باشد. هدف از این مطالعه، بررسی قابلیت حذف فنل، رنگ، cod، tss و ts به عنوان مهم ترین آلاینده های لیکور سیاه حاصل از فرآیند خمیر سازی کاه گندم به روش الکتروشیمیایی است. در فرآیند الکترولیز از 2 جفت الکترود آلومینیوم با اعمال پتانسیل 16 ولت و شدت جریان 1700 میلی آمپر استفاده شد. تاثیر زمان های مختلف الکترولیز (10، 25، 40، 55 و 70 دقیقه) و ph (3، 5، 7، 9 و 5/10) بر روی لیکور سیاه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از آزمون آماری تجزیه واریانس نشان داد که تاثیر این دو عامل مهم فرآیندی بر روی حذف هر کدام از آلاینده های لیکور سیاه کاملا معنی دار بود. بیشترین میزان حذف فنل، رنگ، tss و ts توسط تیمار الکتروشیمیایی در ph 5 حاصل شد که به ترتیب کاهش 81%، 8/98%، 92% و 68% مشاهده شد. هم چنین ph اولیه 7 از این حیث در مقام دوم قرار گرفته است اما بیشترین کاهش cod لیکور سیاه در ph 7 و در مدت زمان 70 دقیقه تیمار به میزان 80% بدست آمد که از این نظر ph 5 در مکان بعدی قرار گرفت. هم چنین بر اساس نتایج، فرآیند الکترولیز در محیط های قلیایی و اسیدی کمتر از 5 عملکرد ضعیفی داشت البته مقادیر بالای حذف در ph 3 به علت تاثیر محیط اسیدی و رسوب شدید لیگنین بوده و ارتباطی با تیمار الکتروشیمیایی ندارد. این پژوهش تایید کرد که روش الکتروشیمیایی به دلیل ساده و موثر بودن و هزینه سرمایه گذاری پایین آن در مقایسه با دیگر تکنولوژی های تصفیه لیکور سیاه صنعت خمیر و کاغذ می تواند به عنوان روش مناسبی در نظر گرفته شود.